Գիտե՞ք, թե,,, Ստալինի մահը...
1953 թվականի մարտի 1-ին Իոսիֆ Ստալինը, որը գտնվում էր Կունցևոյի ամառանոցում (Մոսկովյան շրջանում Ստալինի նստավայրերից մեկում), հայտնաբերվել է պահակախմբի աշխա-տակից Լոզգաչյովի կողմից փոքր ճա-շասենյակում, գետնին ընկած։ Մարտի 2-ի առավոտյան ամառանոց են ժամա-նել բժիշկները և ախտորոշել մարմնի աջ կողմի պարալիզ։ 1953 թվականի մարտի 4-ին հայտարարվել է Ստալինի հիվանդության մասին, ռադիոյով փոխանցվում էին հաղոր-դումներ նրա առողջության մասին․ հիշատակվում էին ծանր վիճակի տարբեր հատկա-նիշներ, ինչպիսիք են գիտակցման կորուստը, ինսուլտը, մարմնի պարալիզը և այլն։ Մարտի 5-ին, ժամը 21։50-ին Ստալինը մահացել է։ Նրա մահվան մասին հայտարարվել է ռադիոյով 1953 թվականի մարտի 6-ին առավոտյան ժամը 6-ին։ Բժշկական եզրակացու-թյան համաձայն, Ստալինը մահացել է ներուղեղային արյունազեղման արդյունքում։ Մարտի 6-9-ին մարդիկ հրաժեշտ են տվել Ստալինին, ամբողջ երկրում սուգ է հայտա-րարվել։ Մահացածի մարմնով դագաղը տեղադրվել է Միությունների տանը։ Թաղման արարողությունը տեղի է ունեցել մարտի 9-ին։
Այս հարցին նվիրված հետազոտող Ժորես Մեդվեդևի «Ստալինի մահվան հանելուկը» ակնարկում, ինչպես նշում է Ռոկիտյանսկին, տրվում են մինչ այդ ոչ հայտնի տեղեկու-թյուններ Ստալինի առողջության, նրա հիվանդության առաջին ախտանիշների, ինքնա-զգացողության վատացման, ինսուլտի մասին։ Սակայն, այն փաստը, որ նա անօգնական պառկած էր գետնի վրա մի քանի ժամ շարունակ, իսկ Խրուշչովը, Մալենկովը և Բերիան չեն շտապել օգնություն կանչել, մեկնաբանվում է որպես դավադրություն։ Առաջին ան-գամ բռնի մահվան տարբերակը լայն հռչակում է ստացել 1976 թվականին Ավտորխա-նովի «Ստալինի մահվան հանելուկը․ Բերիայի դավադրությունը» գրքում։
Ստալինի մահվան բոլոր (այդ թվում նաև այլընտրանքային) տարբերակները և շշուկ-ները գրված են Ռաֆայել Գրուգմանի «Ստալինը մահը․ բոլոր տարբերակները և ևս մեկը»։
Գոյություն ունեն բազմազան տեսակետներ, որոնք ենթադրում են մահվան անբնակա-նությունը և կարծում են, որ դրան մասնակցել է Ստալինի շրջապատը։ Այդ տեսակետ-ներից մեկի համաձայն, Բերիան, Խրուշչովը և Մալենկովը նպաստել են Ստալինի մահ-վանը, չօգնելով նրան։ Այդպիսի մի քանի տարբերակները ենթարկվել են մերկության։ Այդպես, «Կրեմլի գայլ» գիրքը, որում հեղինակը, ասելով, որ Լազար Կագանովիչի թոռն է, պատմում է իբր իր քեռու բառերից, որ նա դավադրություն է կազմակերպել Ստալինի դեմ և սպանել նրան Միկոյանի, Մոլոտովի և Բուլգանինի հետ միասին, ետ է կանչվել William Morrow & Co հրատարակության կողմից, սակայն դա չի խանգարել գրքին հետա-գայում լույս տեսնել ռուսերեն լեզվով։
Ասում են, որ Մոսկվայում Ստալինի թաղման ժամանակ հարյուրավոր մարդիկ զոհվեցին հրմշտոցի արդյունքում։