- Ներսեհ Ա. Ա.
Գիտե՞ք, թե,,,

Շոկոլադը իր պատմության գրեթե ողջ ընթացքում պատրաստվել է որպես խմիչք: Օրինակ՝ Մեքսիկայի Վերակրուզի ծոցի ափին գտնվող Չէքքեք հնագիտական վայրում հայտնաբերված տեղացի ժողովուրդների կողմից պատրաստված շոկոլադի մնացորդները վկայում են, որ շոկոլադի պատրաստման նախապատմությունը գալիս է մ.թ.ա. 1750 թվականից: Մեքսիկայում՝ Չիապասի խաղաղօվկիանոսյան ափին գտնվող Մոկայա հնագիտական վայրը վկայում է, որ քարանձավային խմիչքները պատրաստվել են մ.թ.ա. 1900 թվականից ավելի վաղ: Անոթներում հայտնաբերված մնացորդները ցույց են տալիս, որ կակաոն ի սկզբանե օգտագործվել է ոչ թե որպես խմիչք, այլ կակաոյի հատիկների շուրջ սպիտակ զանգվածը հավանաբար օգտագործվել է որպես ֆերմենտային շաքար՝ ալկոհոլային խմիչքի համար:
Դասական վաղ շրջանում (460-480 թվականներին) մայրաքաղաքի Ռիո-Ազուլի թաղամասի մայաների մի գերեզմանոցում հայտնաբերված անոթների վրայի հիերոգլիֆները և դրանցում պահպանված շոկոլադե խմիչքների մնացորդները վկայում են այն մասին, որ մայաները 400 տարի շարունակ շոկոլադ են խմել: Մայաների փաստաթղթերի հիերոգլիֆները փաստում են, որ շոկոլադը օգտագործվել է ոչ միայն առօրյա կյանքում,այլ նաև արարողակարգային նպատակներով: Մայաները իրենց բակերում աճեցնում էին կակաոյի ծառեր և հետո օգտագործում կակաոյի սերմերը՝ փրփրալից դառը խմիչք արտադրելու համար: Մինչև 15-րդ դարի սկիզբ ացտեկները ձեռք բերեցին Մեզոամերիկայի մեծ մասը և կակաոն լայն ընդունվեց իրենց մշակույթում: Նրանք շոկոլադը կապում էին Քվետալքոատլի հետ, որը, մի լեգենդի համաձայն, այլ աստվածների կողմից տարանջատվեց, քանի որ մարդկանց հետ կիսել էր շոկոլադը: Ի տարբերություն Մայաների, ովքեր շոկոլադը տաք էին սիրում՝ ացտեկները սառն էին խմում՝ համեմելով մի շարք համեմունքներով, այդ թվում՝ Cymbopetalum penduliflorum ծառի համեմունք, չիլի պղպեղ, թխվածքաբլիթ, վանիլին և մեղր: Ացտեկները չէին կարողանում աճեցնել կակաո, քանի որ մեքսիկական լեռնաշխարհներում պայմանները հարմար չէին, ուստի շոկոլադը շքեղություն էր, որ ներկրվում էր կայսրությունից: Նրանք, ովքեր ապրում էին ացտեկների կողմից կառավարվող տարածքներում, կակաոյի սերմերով հարկ էին վճարում, որը համարում էին «տուրք»: Կակաոյի հատիկները հաճախ օգտագործվում էին որպես արժույթ: Օրինակ՝ ացտեկները օգտագործում էին մի համակարգ, որտեղ մեկ հնդկահավն արժեր 100 կակաոյի հատիկ, իսկ մեկ թարմ ավոկադոն արժեր երեք կակաոյի հատիկ:Մայաներն ու ացտեկները մարդու արյան հետ շոկոլադե խմիչք էին զոհաբերում: Իսպանացի արքայական ժամանակագիր Գոնսալո Ֆերնանդես դե Օվիզոն նկարագրում է 1528 թվականին Նիկարագուայում իր տեսած շոկոլադե խմիչքը` համեմված անտոյով. Քանի որ այս ժողովուրդը սիրում է մարդու արյուն, նրանք խմիչքին անտո են ավելացնում, որ կարմրի...և խմելիս մի մասը թողնում են շուրթերին, և երբ անտոյից շուրթերը կարմրում են, նմանվում է արյան և թվում սարսափելի: